Kolonoskopia – krępujący zabieg ratuje życie
Rozmowa z dr Mirosławem Szurą – lekarzem kierującym Pracownią Endoskopii w Specjalistycznym Centrum Diagnostyczno-Zabiegowym MEDICINA przy ul. Barskiej 12
Dlaczego ludzie tak obawiają się kolonoskopii, na czym polega badanie i czy jest bolesne?
Kolonoskopia jest jednym z badań endoskopowych czyli takich gdzie możemy zaglądnąć wewnątrz naszego ciała, w tym przypadku jelita grubego i odbytnicy. Wokół tego badania narosło wiele opowieści i mitów. Przygotowanie do badania polega na oczyszczeniu całego jelita z resztek treści pokarmowej. Dzień przed badaniem pacjent pije specjalny środek powodujący biegunkę i oczyszczający jelito. Samo badanie polega na wprowadzeniu przez odbyt endoskopu, czyli cienkiej giętkiej rurki wyposażonej w kamerę i oglądnięciu całego jelita. Badanie można wykonać w znieczuleniu ogólnym, jest wtedy całkowicie bezbolesne. Można je też wykonać w znieczuleniu miejscowym, wtedy pacjent odczuwa przejściowy dyskomfort związany z wzdęciem brzucha, jednakże jeśli badanie wykonywane przez doświadczonego lekarza trwa kilka minut i w większości przypadków jest dobrze tolerowane przez pacjentów.
W jakim celu jest wykonywane?
Wskazania do wykonania kolonoskopii wynikają z charakteru zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości, wyniku badania fizykalnego, badań biochemicznych oraz wcześniej przeprowadzonych innych badań obrazowych. Współcześnie uważa się iż ta właśnie bezpośrednia obserwacja wnętrza jelita jest najdoskonalszą metodą jego oceny. Podstawowym wskazaniem jest podejrzenie choroby nowotworowej, polipów, stanów zapalnych błony śluzowej. Oprócz ww chorób w kolonoskopii można rozpoznać obecność uchyłków w jelicie grubym, naczyniaków a także zwykłych żylaków odbytu. Jest to podstawowa metoda diagnostyczna u pacjentów z objawami krwawienia z odbytnicy.
Co w przypadku, jeżeli kolonoskopia wykaże patologię?
Przewaga kolonoskopii nad innymi badaniami jelita grubego polega na tym, że podczas rutynowego badania można również pacjenta wyleczyć. Czynne krwawienie można zatamować, polip jelita grubego można usunąć, a z każdej zmiany można pobrać wycinki, które następnie będą ocenione pod mikroskopem. Świadomi pacjenci, którzy zgłaszają się do badań przesiewowych, czyli wtedy gdy nie mają jeszcze jakichkolwiek dolegliwości a są po 40 roku życia mają największe szanse na pełne wyleczenie nawet w przypadku rozpoznania raka jelita grubego. Nowotwór bowiem we wczesnym stadium zaawansowania można skutecznie usunąć endoskopowo. Kolonoskopia jest też ważnym badaniem przy ocenie skuteczności leczenia. Po usunięciu polipów lub leczeniu operacyjnym obowiązkowo wykonuje się kontrolną kolonoskopię.
Czy po badaniu możliwe są komplikacje?
Po kolonoskopii jak i po każdym innym inwazyjnym badaniu mogą wystąpić powikłania. Zdarzają się one bardzo rzadko, u mniej niż 1 pacjenta na 1000. Najczęstsze z nich to krwawienie lub uszkodzenie ściany jelita. Związane sa zwykle z przeprowadzeniem jakiegoś zabiegu endoskopowego, jednakże konieczność operacyjnego leczenia powikłań zdarza się jeszcze rzadziej.
Kiedy bezwzględnie powinniśmy zgłosić się do lekarza i wykonać badanie?
Badanie powinniśmy wykonać jeszcze wtedy gdy nie mamy żadnych objawów, po 50 roku życia. Osoby młodsze powinny wykonać badanie jeśli w ich rodzinie w pierwszym stopniu pokrewieństwa ktoś chorował na raka jelita grubego. Niepokojące objawy to krwawienie z odbytnicy, niewyjaśnione bóle brzucha, spadek masy ciała, anemia, zmiana charakteru wypróżnień. W przypadku wystąpienia powyższych objawów należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który z pewnością skieruje pacjenta na stosowne badania.
Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiała: Renata Piętka